De botsing tussen geloof en ongeloof

Regelmatig lezen we de berichten in de krant over “de kerk”. De Christelijke kerken verzetten zich tegen homo en abortus terwijl aan de andere kant kindermisbruik uit de doofpot van de kerk worden gehaald. En bij ieder nieuwsbericht wordt er weer hevig gediscussieerd. Mede dankzij de media krijgen mensen een steeds slechter beeld van het Christendom. Helaas is dat niet de enige reden waarom het geloof in een kwader daglicht komt te staan. En dan wil ik nu eens niet verwijzen naar de oorlogen waarbij ogenschijnlijk geloof wordt gebruikt als vergoelijking van het gebruikte geweld.

Demonstratie tegen abortus, 28 april 1981

Nee, dit keer wil ik eens wijzen naar de gelovigen zelf. We horen er iedere keer weer over. Wij zijn ook mensen, en ook wij maken wel eens fouten. Wij zijn niet beter dan alle mensen. Toch zie ik regelmatig bij discussies op internet die totaal niks met geloof of religie te maken hebben, reacties waarin een gelovige zich beter voordoet dan de anderen. Bijvoorbeeld: Een discussie ging over het feit dat de meerderheid vertrouwen heeft in het koningshuis. Verschijnt er ineens tussen de discussie of je nu wel of niet republikein moest zijn de volgende reactie: “Je moet niet in mensen vertrouwen, maar alleen in de Here God.”  Klinkt heel vroom (en dat zal het ook best zijn), maar vooral op zo’n forum die niet alleen christenen als leden heeft komt dat nogal irritant en betweterig over. Net zoiets als een meneer die op je afkomt en begint met: “Ik was vroeger net zoals jij”, en dan vervolgens verhalen gaat ophangen over hoe hij Jezus in zijn leven heeft gevonden.

Als je je ergens aan irriteert, ga je je er tegen verzetten. Niet verwonderlijk dus dat er op dat fora dan gelijk gereageerd wordt door mensen die vinden dat je je smoel moet houden en dat je je geloof maar voor je zelf moet houden. Sommige zelfs met onderbouwde argumenten. Ze vinden dan bijvoorbeeld dat geloof van alles verbied, en daarom maar verboden moet worden. De ironie. In ieder geval is het effect duidelijk. In plaats van dat je er mensen mee trekt, duw je mensen juist weg. En niet alleen door een reactie te plaatsen of ze aan te spreken, maar ook door meningen te hebben die sterk verouderd zijn of schandalen te verbergen. Als de R.K. Kerk van begin af aan had in gegrepen, zo op het moment dat ze voor het eerst hoorden van het kindermisbruik, stond de kerk nu misschien niet in een kwaad daglicht zoals het nu staat. Maar ja, waarschijnlijk was de gedachte “Als christenen moeten wij beter zijn dan alle anderen” belangrijker en kwetsbaarder.

Maar… Hoe kun je dan je geloof vrijelijk uiten (zoals in de grondwet staat) en deze verspreiden zonder daarbij anderen onnodig lastig te vallen? Het lijkt een ontzettend moeilijke vraag, maar het is eigenlijk simpeler dan dat je zou vermoeden. Allereerst moeten we minder agressief ons geloof uiten. Wanneer er niet om gevraagd wordt begin je niet in het wilde weg dingen te roepen over God of dat je een ander kan bekeren. Verbergen hoeft niet. Wanneer iemand vraagt waar je naar toe gaat, en je gaat toevallig naar de kerk of een andere christelijke activiteit, mag je dat gerust benoemen. Je beantwoord eventuele vragen maar je gaat hem niet proberen te bekeren (in ieder geval niet als doel), dat werkt immers averechts. Zolang je een ander niet lastig valt, kun je ook gewoon bidden of een bijeenkomst houden op een grasveldje. Mensen die interesse hebben komen dan kijken of stellen dan vragen. Laat hen het initiatief nemen.

De volgende stap is om andere mensen niet de regels van jou geloof proberen op te leggen. Zo kun je in plaats van het verbieden van abortus voor iedereen, zelf er voor kiezen om geen abortus te plegen. Zo kun je in plaats van de pil voor iedereen te verbieden, alleen voor je zelf te verbieden. Op andere punten is het wellicht lastiger, zoals op het gebied van homo’s. Je kunt ze niet verbieden met elkaar te trouwen, je kunt wel weigeren daar je medewerking aan te bieden, maar zorg er wel voor dat ze niet worden belemmerd. Blijkt je eigen zoon of dochter homo, hoe moeilijk het ook is, verbied ze het niet. Juist door ze te veel dingen te verbieden met geloof als belangrijkste argument zorg je er voor dat ze hun geloof verliezen. Wanneer het dan toch gebeurt, schrik dan niet. Vaak komen jongeren ook weer terug. Ze moeten alleen zelf die weg weer terug kunnen vinden, want ook zij zijn onderhevig aan het effect waar ik het eerder over had. Juist dit deel is ontzettend lastig. Hier in zit de meeste emotie in verborgen. Toch is dit een goede methode. Door je kinderen zo op te voeden dat ze zelf keuzes kunnen maken en die ook zo kunnen uiten blijven ze vaak dichter bij het geloof dan je denkt.

Het laatste is tenslotte weer een stuk makkelijker. Probeer het geloof weer een positief beeld te geven. Je kunt hier bijvoorbeeld denken aan evenementen als The Passion, maar ook aan organisaties zoals World Servants. Door ze vanuit de christelijke achtergrond te sturen kun je door christenen, voor iedereen of door iedereen voor iedereen werken aan een goede wereld. Sluit niet per definitie mensen uit die niet geloven. Mensen die jou organisatie vinden zijn sowieso geïnteresseerd in het geloof, al blijven ze onderhevig aan het effect.

Deze tips kun je nooit allemaal tegelijkertijd uitvoeren zonder dat je daarbij fouten maakt. Wees altijd ervan bewust dat je nu eenmaal mens bent en dat je ook fouten mag maken. Wat er ook gebeurt, raak niet in paniek. Toch kan ik je er van verzekeren dat ze werken.

Een voorbeeld: Ik was via een lokale stichting aan het werk bij een mevrouw. Zij was niet opgevoed met het geloof, maar was oprecht geïnteresseerd in bepaalde aspecten van het geloof. Een ander voorbeeld: Een meisje bij mij op school, die niet christelijk was opgevoed, kreeg interesse in het geloof. Allebei juist niet door pushen. Juist door alleen antwoorden en er over praten wanneer daar om gevraagd wordt. Juist door dat ze het gevoel had zelf de controle te hebben.

Onlangs zag ik een filmpje van Rob Bell. In dat filmpje vertelde hij dat het geloof van de christenen in de beginperiode niet zo uniek was als dat we wel denken. Veel woorden komen bijvoorbeeld uit de romeinse cultuur. Daarnaast was bijvoorbeeld ook de opstanding niet zo uniek. De meeste geloven hadden ook wel een opstanding. Mensen kwamen naar de Christenen om te vragen wat er zo uniek was aan hun geloof. De christenen hoefden niet zelf op straat te gaan. Zo moet volgens mij ons geloof weer worden. Oké, we kunnen niet tig religies laten ontstaan, maar we kunnen wel het geloof aanpassen op de moderne tijd waarin wij leven (zonder daarbij de grondbeginselen aan te raken). We kunnen weer gaan dienen in plaats van willen heersen en onze regels forceren op een ander. Een PDF met een deel van de tekst uit het filmpje, het filmpje.