Houd je kaas gaaf met je kaasschaaf!

Gek op kaas? Ik wel! Ik mag graag een of twee plakken op een boterham leggen om dit vervolgens lekker op te peuzelen. Nu zijn er drie manieren om een plakje kaas op je boterham te krijgen. Het is net als in een computerspelletje. Je hebt het beginners-niveau, dat houdt in dat de fabriek de kaas in plakjes heeft voorgesneden. Je hebt het niveau voor gevorderden, hier ga je met de kaasschaaf aan de slag. En dan heb je natuurlijk  nog het niveau voor Experts: Het schilmesje. 

Het beginners-niveau is ontzettend duur. het zijn maar een stuk of 10 tot 20 plakjes kaas die, als je die nog even door de helft snijdt, hooguit 40 boterhammen voorziet van kaas. Het niveau voor de Experts is te lastig en tegelijkertijd ook best een dure hobby. Ooit een plakje kaas proberen te snijden met een schilmesje? Met een beetje pech is je plakje een halve centimeter hoog met minder plakjes kaas tot gevolg.

Nee, de goedkoopste optie is dan toch het niveau voor Gevorderden. Mits je het goed doet natuurlijk! De kaasschaaf is namelijk, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, een precisie-instrument. Alleen met de juiste druk en de juiste snelheid kun je mooie plakjes snijden. Plakjes die niet te dun of te dik zijn en waarbij de kaas niet gaat scheuren of afbrokkelen. Dat laatste is natuurlijk afhankelijk van het type kaas. Oude kaas bijvoorbeeld brokkelt of scheurt niet zo gauw. Dat komt omdat er door de langere rijping periode minder vocht in zit dan bij de jongere kazen (snap je gelijk waarom die oude kaas zo droog is). Maar aangezien de meeste mensen de brede variant nemen van de jonge of jong belegen kaas, kan ik er vanuit gaan dat je vast wel eens een kaas in de koelkast hebt zien liggen die er uitzag alsof er een of andere malloot er ruzie mee heeft lopen maken. In mijn ogen best gênant als je visite hebt die mee luncht. Ook gênant: De kaas van iemand anders mollen (minstens net zo gênant als het laten vallen van een glas van je gastheer/gastvrouw). Ook is het best irritant om iedere keer maar met moeite een plakje kaas te snijden zonder je hele tafel te bestrooien met afgebrokkelde stukjes kaas.

Ik zie het veel te vaak gebeuren dat zo'n kaas er niet meer uitziet. Vandaar dat ik maar eens even een minder serieus artikeltje schrijf. Hoe gebruik je nou de kaasschaaf? Met een beetje oefenen kan iedereen het. Dus hier onder een de belangrijkste tips!

Je eigen kaasschaaf aanschaffen

Allereerst moet je natuurlijk een kaasschaaf uitkiezen. Dit is een erg persoonlijke kwestie. Hij moet namelijk goed in de hand liggen en hij moet niet te scherp zijn. Dat laatste heeft te maken met de druk die je er op uitoefent. Te weinig druk en je krijgt rare korte plakjes kaas. Te veel druk en de kaasschaaf schiet door de kaas heen (en misschien ook wel je duim: Auw!).  Daardoor gaat de kaas dus scheuren. Ook is een te scherpe kaasschaaf te losjes op gebied van snelheid. Je gaat al gauw te snel en je verliest daarbij op precisie. Ben je niet zo sterk, zal je dus voor een iets scherpere kaasschaaf moeten gaan dan iemand die zijn eigen kracht niet kent. Aan de andere kant, met veel oefening kun je leren omgaan met elke kaasschaaf (heel veel oefening dus). De hoek van het voorvlak moet precies goed zijn. daarmee kun je de kaas namelijk op de juiste hoek snijden. Een hoek van 15 graden is aan te raden. Omdat kaas aan metaal blijft plakken hebben ze kaasschaven ontworpen die ze minder metaal hebben. Als je het goed doet heb je die speciale kaasschaven niet eens nodig. Scheelt weer geld, omdat je maar één kaasschaaf hoeft aan te schaffen.

De kaaskorst

Heb je een kaasschaaf uitgekozen, dan kun je beginnen met oefenen van het snijden van je kaas. Het is natuurlijk erg verleidelijk de korst helemaal er af te snijden. Doe dat niet! Iedere keer als je kaas wilt snijden kun je beter tot maximaal een centimeter afsnijden. Hierdoor heeft de kaas meer stevigheid en heb je minder kans dat er grote hoeken afscheurt. 

Brede kaas? een simpele snij techniek

Bij een brede kaas is het van belang dat je het snij gat net over de rand heen hangt. Om evenwichtigheid te krijgen snijd je de kaas eerst links, dan rechts. Om scheuring te voorkomen moet je in tegengestelde richting snijden, dus dan draai je de kaas om en doe je weer precies het zelfde: Eerst links, dan rechts. Voordeel is dan ook dat je de korst in de gaten kan houden om zo te voorkomen dat je een plakje kaas met een stukje korst op je boterham gooit.

Voorkom opstaande randjes 

Je hebt vast en zeker de neiging om de kaas met een lichte holling te snijden. daardoor krijg je van die gekke opstaande randjes en die blijven hangen achter het mesje van je kaasschaaf. Ik weet niet hoe het bij anderen is, maar dat wekt bij mij altijd irritatie op. Zorg bij het snijden dus dat je het platte voorvlak van je kaasschaaf zo horizontaal mogelijk houdt tot de hele kaas gesneden is. De hiervoor besproken snij techniek zou de randjes overigens ook moeten kunnen voorkomen. Een goede tip om onder de juiste hoek te snijden als je geen timmermansoog hebt: Leg het voorvlak plat op de bovenkant van de kaas en schuif hem naar voren tot dat de hoek in het snij gat valt.

Haastige spoed, is zelden goed!

Vooral belangrijk is de tijd die je er voor neemt. Houd de druk en de snelheid gelijkmatig. In het begin zul je misschien denken: "Maar dan ben ik toch veel te lang bezig met die kaas?". Ik zei al eerder: "Het is net een computerspelletje". Je precisie zal verbeteren waardoor je steeds iets sneller een plakje kaas kunt gaan snijden. 

De correctie techniek

Mocht je kaas toch beginnen te scheuren dan heb je nog altijd correctiemogelijkheden. Snijd gewoon schuin de randjes er af tot dat er geen scheuren meer zichtbaar zijn in de kaas. Die randjes kun je gewoon op je boterham gooien of gewoon lekker opsnoepen. Het zelfde geld voor de opstaande randjes. Die kun je gewoon er afschaven zodat de hele kaas weer mooi één recht vlak wordt.

Vuile kaasschaven met voordeel

De kaasschaaf afwassen na iedere maaltijd? Kan, maar omdat je kaas snijdt, ontstaat er een laagje vet op het metaal. Dat vet zorgt er voor dat de kaas niet gaat plakken. En dat is dan ook wel weer iets prettiger. Nooit meer afwassen is natuurlijk absurd. Voor de meesten is het al absurd dat ik Überhaupt voorstel om hun kaasschaaf wat minder vaak af te wassen. Het blijft natuurlijk iets heel persoonlijks of, wanneer en hoe je het doet. Doe het bijvoorbeeld wanneer de kaas op is, je van soort kaas wisselt, of 1 á 2x per week. Leg de kaasschaaf ongewassen met de kaas in de koelkast. Klinkt gek, maar ik ben echt niet de enige die dit adviseert. Martijn Bos van Boska adviseerde dit bijvoorbeeld ook in een Column van NRC Next.

Je zult zien, met een beetje oefenen zul jij de mooiste kazen in je koelkast hebben liggen. De kunst van het kaas snijden zal iedereen verbazen en vooral: jou meer plezier geven in het snijden en het eten van de kaas!